نام علمی آنPRUNSSALICINA , PRUNUS DOMESTICA و نام متداول آن آلو شابلون است. این گیاه بومی اروپا و آسیا محسوب میشود و اولین بار در قرن 19، گونههای متفاوت آن توسط مهاجرین از آسیا و اروپا به آمریکای شمالی برده شد. براساس شواهد موجود، در زمان باستان مردم آسیای میانه آلو شابلون را خشک کرده و مصرف میکردند. آلو شابلون اکثراً بهصورت تازه مصرف میشود؛ اما میتوان آن را به کیکها، سالادها و غذاها اضافه کرد یا بهصورت کمپوت و مربا مصرف کرد. نوع خشک این میوه، در جای خشک و خنک یا در یخچال به مدت 6 ماه قابل نگهداری است.
در طب چینی، آب آلو شابلون خشک بهعنوان «اکسیر صبحانه» جهت سمزدایی وشادابی بدن بعد از خواب توصیه شده است.
تأثیر آلو شابلون خشک در سلامت بدن
1- آلو شابلون خشک یکی از منابع خوب آنتی اکسیدانها است. این میوه حاوی مقادیر مناسبی از ترکیبات فنلی و بتاکاروتن میباشد که با اثر آنتی اکسیدانی خود رادیکالهای آزاد اکسیژن را خنثی میکند. رادیکالهای آزاد اکسیژن اثرات مخربی را در بدن اعمال میکنند، زیرا این رادیکال های آزاد با اکسیداسیون چربیها در بدن سبب میشوند که چربی همواره در رگها رسوب کرده و گرفتگی عروق پیش آید. این فرآیندها جزء عوامل اصلی بروز بیماریهای قلبی- عروقی است. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد اکسیژن تخریب DNA است. چنانچه DNA آسیب ببیند احتمال تولید سلولهای سرطانی در بدن به شدت افزایش مییابد. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد، افزایش احتمال بروز استئوآرتریت میباشد که منشا پیدایش بیماریهایی نظیر آرتریت روماتوئید است. سالیانه هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان در جهان میمیرند و درصد زیادی از هزینههای بخش بهداشت و درمان صرف این گونه بیماریها میشود. با توجه به تاثیر آلو شابلون خشک در پیشگیری از این بیماریها مصرف این میوه میتواند در سلامت انسان بسیار موثر باشد.
آلو شابلون خشک به دلیل داشتن فیبر غذایی، برای کنترل قند خون، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است.
2- آلو شابلون خشک یکی از منابع غنی پتاسیم است. تحقیقات انجام گرفته در سالهای اخیر تأثیر پتاسیم را در کاهش فشار خون نشان دادهاند. با توجه به این که آلو شابلون خشک حاوی سدیم کمی میباشد، مصرف متعادل آن در کنترل فشارخون موثر است.
3- یکی دیگر از ترکیبات قابل توجه در این میوه فیبر است. فیبرها سبب کاهش سرعت جذب مواد مغذی به ویژه قندها شده و در عین حال میزان حساسیت به انسولین را نیز افزایش میدهند. بنابراین مصرف آلو شابلون خشک میتواند در کنترل قندخون موثر باشد.
4- یکی از شناخته شدهترین خواص آلو شابلون خشک، پیشگیری از یبوست است. این اثر نیز به واسطهی وجود فیبر است. در این مورد آلو شابلون خشک از دو طریق عمل میکند:
اولاً فیبر که غذای باکتریهای رودهی بزرگ است، توسط آلو شابلون خشک فراهم میشود و با تخمیر فیبر توسط باکتریها، حجم مدفوع زیاد میشود. بنابراین دیوارهی عضلانی روده، حاوی مواد بیشتری است که روی آنها کار کند و در نتیجه، سرعت و قدرت انقباضات آن بیشتر میشود. این کار باعث خروج سریعتر مواد زاید میشود.
ثانیاً آلو شابلون خشک و آب آلو شابلون خشک حاوی مشتقات مادهی بهنام «هیدروکسی فنیلیاتین» هستند که عضلات صاف دیوارهی رودهی بزرگ را تحریک میکند. این تحریک باعث شروع افزایش فعالیت در رودهی بزرگ میشود که این امر نیز به افزایش سرعت حرکت مدفوع کمک میکند.
همچنین در 100 گرم آلو خشک، حدود 10 گرم قند سوربیتول موجود میباشد که سوربیتول نیز خاصیت ملین دارد.
5- علاوه بر اثرات فوق، فیبر موجود در آلو سبب افزایش رشد و تکثیر باکتریهای مفید روده شده که این امر مانع از رشد باکتریهای مضر در داخل روده میشود. در عین حال بر اثر تخمیر فیبر در داخل روده، اسید بوتیریک تولید میشود که منشا انرژی برای سلولهای روده است و بهاین ترتیب به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند.
آلوی خشک منبع خوبی از آهن است و برای جلوگیری از کم خونی بسیار مفید است.
6-افرادی که مقادیر کمی گوشت قرمز مصرف میکنند، خود را در معرض خطر دریافت ناکافی آهن و تهی شدن ذخایر آهن بدن قرار میدهند. فقدان آهن میتواند در نهایت به کمخونی منجر شود که خستگی مفرط و عدم تمرکز از عوارض آن است. ولی باید توجه داشت که آلو خشک منبع خوب «آهن گیاهی» است.